Thực trạng và Giải Pháp: Thiết kế Mái Che Bạt Căng Bảo Tàng Nghệ Thuật Pompidou Metz – Biểu tượng Đổi mới và Hòa nhập
Trong lĩnh vực thiết kế bảo tàng nghệ thuật, có hai xu hướng chính: tạo công trình biểu tượng để thu hút du lịch (“Hiệu ứng Bilbao” của Bảo tàng Guggenheim) hoặc cải tạo kiến trúc công nghiệp cũ để tối ưu trưng bày (Tate Modern). Thay vì chọn một trong hai cực đoan, kiến trúc sư Shigeru Ban đã đưa ra ý tưởng thiết kế coi trọng cả yếu tố nghệ thuật dễ trưng bày và xem, và kiến trúc để lại ấn tượng sâu sắc với du khách. Đó là lý do ra đời mái che bạt căng bảo tàng nghệ thuật Pompidou Metz. Công trình này là một hệ công trình xếp tầng của ba Phòng trưng bày được dịch chuyển, tạo nên Phòng trưng bày lớn, và được bao bọc bởi một hệ mái bạt căng mềm mại.
—
Phân tích Yêu cầu Kỹ thuật & Bối cảnh Giải Pháp
Việc thiết kế một bảo tàng nghệ thuật hiện đại đối mặt với nhiều thách thức:
* Tối ưu hóa không gian trưng bày: Cần có khả năng trưng bày nhiều tác phẩm, kể cả những tác phẩm rất lớn không thể trưng bày trong các bảo tàng truyền thống do giới hạn chiều cao trần ($5.5\text{m}$ dưới dầm tại Bảo tàng Paris).
* Hài hòa kiến trúc: Cần tạo ra một kiến trúc để lại ấn tượng sâu sắc với du khách, đồng thời vẫn giữ được bản sắc và chức năng chính của việc trưng bày nghệ thuật.
* Tính linh hoạt và thống nhất: Các phòng trưng bày có yêu cầu khác nhau về độ dài cần được tích hợp vào một tổng thể gắn kết, linh hoạt.
* Sự kết nối không gian: Cần phá vỡ ranh giới giữa không gian bên trong và bên ngoài, biến bảo tàng thành một nơi tụ họp mở rộng của công viên xung quanh.
Bối cảnh này đòi hỏi một giải pháp mái che có khả năng tạo hình phức tạp, sử dụng vật liệu nhẹ, và tích hợp hài hòa với kết cấu tổng thể, đồng thời tối ưu hóa ánh sáng và không gian.
—
Giải pháp Kỹ thuật
Mái che bạt căng bảo tàng nghệ thuật Pompidou Metz là một thành tựu kiến trúc, thể hiện sự kết hợp giữa ý tưởng sáng tạo và kỹ thuật tiên tiến.
Cấu trúc bao bọc mềm mại và khung gỗ lục giác
Các phòng trưng bày chung, với các yêu cầu khác nhau về độ dài, được dựa trên một mô-đun rộng $15\text{m}$ để tạo ra ba ống hình vuông đơn giản với thể tích hình chữ nhật dài, sâu $90\text{m}$ bên trong. Ba ống này được xếp chồng lên nhau theo chiều dọc và bố trí xung quanh một tháp khung thép hình lục giác chứa cầu thang và thang máy. Không gian được tạo ra bên dưới hệ mái che bạt căng bảo tàng nghệ thuật Pompidou Metz là một hệ công trình xếp tầng của ba Phòng trưng bày được dịch chuyển, tạo nên Phòng trưng bày lớn. Mục đích chính của hệ mái này là trưng bày nhiều tác phẩm hơn cho công chúng, bao gồm cả những tác phẩm rất lớn không thể trưng bày trong bảo tàng Paris (do trần cao $5.5\text{m}$ dưới dầm). Để đáp ứng yêu cầu này, phòng trưng bày lớn được thiết kế cao $18\text{m}$. Cấu trúc mái che được làm bằng gỗ ở dạng hình lục giác nằm trên tất cả các khối riêng biệt để thống nhất chúng thành một tổng thể gắn kết. Đối với người Pháp, hình lục giác còn là biểu tượng của đất nước họ, vì nó giống với hình dạng địa lý của nước Pháp, tăng thêm ý nghĩa biểu tượng cho công trình.
Phát triển từ cấu trúc nhẹ của Frei Otto
Shigeru Ban đã bị cuốn hút bởi cấu trúc lưới thép chịu lực của Frei Otto, cho phép hình thành một không gian nội thất ba chiều thú vị bằng cách sử dụng số lượng vật liệu tối thiểu. Mặc dù tạo hình tam giác để tạo độ cứng trong mặt phẳng, nhưng bằng cách chia toàn bộ bề mặt mái che bạt căng bảo tàng nghệ thuật Pompidou Metz thành hình tam giác, sáu phần tử gỗ sẽ hội tụ tại mỗi giao điểm tạo ra các khớp nối cực kỳ phức tạp. Bằng cách tạo ra một mô hình hình lục giác và hình tam giác chỉ có bốn yếu tố gỗ giao nhau, các nút giao trên mái không sử dụng các khớp nối kim loại cơ học. Điều này tránh làm bề mặt trở nên đồ sộ và giảm độ phức tạp, giá thành của các khớp nối. Thay vào đó, mỗi thanh chồng lên nhau tương tự như đan lát bằng tre – ý tưởng xuất phát từ một chiếc mũ dệt truyền thống Trung Quốc mà Shigeru Ban tìm thấy trong một cửa hàng đồ cổ ở Paris vào năm 1999 khi thiết kế Gian hàng Nhật Bản cho Hội chợ triển lãm Hanover.
Shigeru Ban đã cộng tác với Frei Otto để thiết kế gian hàng dưới dạng cấu trúc vỏ lưới ống giấy. Kể từ lần đầu tiên nhìn thấy thiết kế của ông tại Viện kết cấu nhẹ và thiết kế ý tưởng tại Đại học Stuttgart, Shigeru Ban đã bị cuốn hút bởi cấu trúc lưới thép chịu lực. Lưới thép của Frei Otto cho phép hình thành một không gian nội thất ba chiều thú vị bằng cách sử dụng số lượng vật liệu tối thiểu. Tuy nhiên, dây chỉ là một thành phần tuyến tính, và để xây dựng một mái nhà bình thường, một vỏ gỗ phải được hình thành trên lưới thép. Khi Shigeru Ban nhìn thấy điều này, ông đã tự hỏi về khả năng tạo ra một cấu trúc lưới sử dụng gỗ (gỗ ghép thanh) có thể dễ dàng uốn cong theo hai chiều, nơi mái nhà có thể được đặt trực tiếp lên trên. Vì gỗ có thể được sử dụng như một thành phần chịu kéo và chịu nén, Shigeru Ban nghĩ rằng nó có thể được thực hiện như một cấu trúc vỏ chịu nén, ngoài ra còn là một cấu trúc lưới chịu kéo.
Ý niệm thiết kế và sự tiếp nối không gian
Một khía cạnh quan trọng khác của khái niệm này là sự tiếp nối của các không gian bên trong đến bên ngoài, và chuỗi không gian sinh ra từ các mối quan hệ này. Các tòa nhà nói chung là những khối hộp chỉ bắt đầu khi bên trong và bên ngoài được ngăn cách bởi các bức tường. Thay vì một cái hộp, bảo tàng là nơi tụ họp dưới một mái nhà lớn là phần mở rộng của công viên xung quanh. Vì có thể dễ dàng đi vào hơn mà không cần đến sự hiện diện của các bức tường, mặt tiền được bao gồm các cửa chớp bằng kính có thể dễ dàng tháo gỡ, tạo ra một không gian mở và linh hoạt.
—
Kết quả và Đánh giá Hiệu quả
Mái che bạt căng bảo tàng nghệ thuật Pompidou Metz là một thành tựu kiến trúc nổi bật, thành công trong việc tạo ra một không gian độc đáo và đa chức năng. Công trình không chỉ giải quyết hiệu quả bài toán trưng bày các tác phẩm nghệ thuật lớn mà còn tạo ra một kiến trúc biểu cảm, hài hòa với cảnh quan xung quanh và bản sắc văn hóa. Việc sử dụng hệ khung gỗ lục giác và sự phát triển từ cấu trúc nhẹ của Frei Otto đã chứng minh khả năng của vật liệu nhẹ trong việc tạo ra các hình dạng phức tạp và hiệu quả về mặt kết cấu. Đặc biệt, việc không sử dụng khớp nối kim loại cơ học và áp dụng kỹ thuật đan lát bằng tre đã giảm thiểu sự đồ sộ và chi phí, đồng thời tăng tính thẩm mỹ. Sự tiếp nối liền mạch giữa không gian bên trong và bên ngoài biến bảo tàng thành một nơi tụ họp mở, góp phần nâng cao trải nghiệm của du khách và khẳng định vị thế của công trình như một biểu tượng của sự đổi mới trong kiến trúc bảo tàng.
—
Liên hệ Tư vấn Kỹ thuật
Flexiiform là Công ty thiết kế và thi công các cấu trúc bạt căng (Tensile Fabric) chuyên nghiệp tại Việt Nam. Với đội ngũ Kiến trúc sư và Kỹ sư được đào tạo bài bản và lành nghề, chúng tôi tự hào là đơn vị duy nhất tại Việt Nam nhận được cố vấn chuyên môn từ Công ty FasTech – Công ty thiết kế và thi công cấu trúc bạt căng hàng đầu tại Thái Lan, có uy tín và kinh nghiệm gần 30 năm trong ngành và thực hiện thành công hơn 1000 công trình về bạt căng tại Thái Lan và Đông Nam Á. Với thế mạnh về ý tưởng sáng tạo trong thiết kế kiến trúc bạt căng, đi cùng với phương pháp thi công thực tế, Flexiiform tự tin sẽ mang lại những giải pháp tối ưu nhất cho từng dự án cụ thể.
Để nhận tư vấn chuyên sâu hoặc yêu cầu báo giá chi tiết, vui lòng liên hệ với chúng tôi. Bạn có thể tham khảo thêm các sản phẩm khác của Flexiiform và video tham khảo từ studioartnet.
Thông tin liên hệ:
Công ty: Flexiiform
Điện thoại: +84 8678 68830
Website: https://flexiiform.vn/
Fanpage: https://www.facebook.com/flexiiform/
